In de periode 1945-1949 zijn door Nederlandse militairen talloze documenten, ook zeer persoonlijke als fotoalbums en gastenboeken, in Indonesië in beslag genomen. Deze documenten bevinden zich nog steeds in het Nederlandse Nationaal Archief in Den Haag. Nu het debat over de restitutie van voorwerpen, verworven in voormalige koloniën, en de dekolonisatie van instellingen steeds intensiever en ook breder, zoals binnen archiefinstellingen, gevoerd wordt, zou het goed zijn de discussie uit te breiden naar de verschillende documenten die zich nog steeds in Nederland bevinden. Wiens erfgoed vertegenwoordigen deze voorwerpen, wiens herinneringen, en zijn deze documenten niet beter elders op hun plaats?
Categorie: Herinneringen
Maand van de Geschiedenis 2018: Opstand en koloniaal Indonesië
De Maand van de Geschiedenis besteedt ook aandacht aan ‘opstand’ in voormalig Nederlands-Indië. Op het eerste gezicht en onbewust geeft het geheel aan diverse bijdragen aan de Maand de impressie van versnipperde koloniale opstanden, terwijl onlangs juist is aangetoond dat er in het geval van koloniaal Indonesië sprake was van eeuwenlang structurele oorlog. Dit is echter een beeld van het koloniale verleden dat in Nederland maar moeilijk bekijft.
Sumatra in de Alpen: villa Patumbah in Zürich
In het Zwitserse Zürich staat een villa die gebouwd is door een Zwitserse administrateur van verschillende ondernemingen op Sumatra tijdens de Nederlandse koloniale periode. De villa fungeert als plek van herinnering aan het koloniaal verleden in Deli, dat niet alleen een Nederlands verhaal blijkt te zijn, maar ook een Zwitsers.
Banda en de Heren van de Thee: het beperkte zicht op complexe geschiedenissen
Een oud-collega vertelde me tijdens de kerstborrel dat hij dit voorjaar voor het eerst naar Indonesië zou gaan. De plekken die tijdens deze reis worden aangedaan, worden veelal vanuit een Nederlands nationaal perspectief belicht waarbij vooral de ondernemingslust van de VOC, tempo doeloe-nostalgie en de afschuwelijke Nederlandse ervaringen uit de Tweede Wereldoorlog centraal staan. In Indonesië, zoals op de Banda-archipel, roepen dezelfde plekken andere herinneringen op en hebben zij een geheel andere betekenis. Oog voor de andere betekenissen van dergelijke plekken van herinneringen en dus een groter perspectief op de geschiedenis zou kunnen leiden tot een groter begrip van de gehele, complexe, geschiedenis.
Recensie tentoonstelling Rethinking HOME, Nieuw Dakota, Amsterdam
Dit keer geen tentoonstelling over Nederland en Indonesië waarin Raden Salehs en Doyers aan de wand hangen, maar één waarin werk van moderne Indonesische en Nederlandse kunstenaars centraal staat en die het debat over de relatie Nederland-Indonesië naar een ander, hoger, plan kan tillen. In Rethinking HOME onderzoeken Nederlandse en Indonesische kunstenaars als Tiong An, Ade Darmawan en Kevin van Braak wat ‘thuis’ eigenlijk betekent en dat levert zeer indringende kunstwerken op die veelal reflecteren op de verweven geschiedenis Indonesië-Nederland. Het is dit dialectische proces dat ten grondslag lag aan de kunstwerken en hun zeggingskracht die deze tentoonstelling bijzonder maakt.
Koloniaal verleden, voortdurende erfenis. Indonesië en Nederland 