De onafhankelijkheid van Indonesië, in 2020 75 jaar geleden, is in Nederland lang vanuit Nederlands perspectief, vanuit Nederlandse bronnen en verhalen, met Nederlandse belangen en emoties, bekeken. Dat is begrijpelijk, maar levert een beperkt, versmald zicht op de geschiedenis op. Tekeningen en aquarellen gemaakt door Indonesiërs voorzien Nederland van ‘tegenbeelden’ op de dominante Nederlandse beelden van deze strijd.
Categorie: Indonesische perspectief
Banda en de Heren van de Thee: het beperkte zicht op complexe geschiedenissen
Een oud-collega vertelde me tijdens de kerstborrel dat hij dit voorjaar voor het eerst naar Indonesië zou gaan. De plekken die tijdens deze reis worden aangedaan, worden veelal vanuit een Nederlands nationaal perspectief belicht waarbij vooral de ondernemingslust van de VOC, tempo doeloe-nostalgie en de afschuwelijke Nederlandse ervaringen uit de Tweede Wereldoorlog centraal staan. In Indonesië, zoals op de Banda-archipel, roepen dezelfde plekken andere herinneringen op en hebben zij een geheel andere betekenis. Oog voor de andere betekenissen van dergelijke plekken van herinneringen en dus een groter perspectief op de geschiedenis zou kunnen leiden tot een groter begrip van de gehele, complexe, geschiedenis.
Recensie tentoonstelling Rethinking HOME, Nieuw Dakota, Amsterdam
Dit keer geen tentoonstelling over Nederland en Indonesië waarin Raden Salehs en Doyers aan de wand hangen, maar één waarin werk van moderne Indonesische en Nederlandse kunstenaars centraal staat en die het debat over de relatie Nederland-Indonesië naar een ander, hoger, plan kan tillen. In Rethinking HOME onderzoeken Nederlandse en Indonesische kunstenaars als Tiong An, Ade Darmawan en Kevin van Braak wat ‘thuis’ eigenlijk betekent en dat levert zeer indringende kunstwerken op die veelal reflecteren op de verweven geschiedenis Indonesië-Nederland. Het is dit dialectische proces dat ten grondslag lag aan de kunstwerken en hun zeggingskracht die deze tentoonstelling bijzonder maakt.
Boekrecensie Harm Stevens, ‘Gepeperd verleden. Indonesië en Nederland sinds 1600’ (Amsterdam / Nijmegen 2015)
Sinds het najaar van 2015 geeft het Rijksmuseum een interessante reeks boeken uit over landen waarmee Nederland een ‘gedeeld’ verleden heeft. In de boeken wordt, aan de hand van de collectie van het Rijksmuseum, gereflecteerd op de geschiedenis. Hier wordt het eerste boek, over Indonesië en Nederland, besproken.
Koloniaal verleden, voortdurende erfenis. Indonesië en Nederland 