Gesnelde schedels, een geweer en kompas: Georg Müller en een groep Dayaks

Het leven van de uit Mainz afkomstige en in de Nederlandse kolonie gestorven Georg Müller en de aan hem toegeschreven objecten laten ons zien hoe de geschiedenissen van de diverse Europese staten met elkaar en de diverse koloniën waren verbonden. De betekenissen van die voorwerpen geven bovendien inzicht in de werking van het kolonialisme: machtsoverheersing gebaseerd op raciaal-culturele ideeën over beschaving versus primitiviteit, superioriteit versus inferioriteit.

Van het ‘Toekoe Oemar spel’ tot het ‘Nieuw Amsterdam’ spel: de betekenis van ‘koloniale’ spellen

Spelletjes met de koloniën als onderwerp waren en zijn nooit onschuldig. Niet alleen reflecteren ze een bepaalde manier van denken, maar ze structureren en vormen, door middel van informeel leren, de wijze waarop de wereld nu en toen, aan het einde van de negentiende eeuw, geïnterpreteerd, geordend en ‘gekend’ werd. Ik illustreer dit aan de hand van het Toekoe Oemar spel, een spel over de Acehese vrijheidsstrijder aan het eind van de negentiende eeuw.