Natuurhistorische musea bleven te lang buiten de discussies over de rol van het koloniale verleden, betoogden collega Fenneke Sysling en ik in de Volkskrant van 12 augustus 2019.
Categorie: Tentoonstellingen
De ‘andere’ stem? Recensie ‘Depok: de droom van Cornelis Chastelein’, Westfries Museum Hoorn – nog tot en met 6 oktober 2019
Afgelopen zaterdag opende de tentoonstelling ‘Depok: de droom van Cornelis Chastelein’ in het Westfries Museum in Hoorn. Deze tentoonstelling is onderdeel van het nieuwe beleid van het museum om de geschiedenis vanuit meer perspectieven te belichten en meerstemmigheid als leidraad te nemen. In deze tentoonstelling is wel degelijk een ander dan enkel een Europese stem te horen, maar die stem klinkt nog wel heel zacht en voorzichtig. Om het museum te dekoloniseren is meer nodig.
Raden Saleh in Singapore: recensie tentoonstelling ‘Between Worlds: Raden Saleh and Juan Luna’
Van 16 november 2017 tot en met 11 maart 2018 is er in de National Gallery in Singapore een dubbeltentoonstelling over het werk van Raden Saleh en Juan Luna. Er wordt ruimschoots aandacht besteed aan hun kunsthistorische ontwikkeling, maar ook aan hun rol in de onafhankelijkheidsbeweging van beide koloniën (Nederlands-Indië en Filipijnen). Op deze manier wordt Raden Saleh in Europa, en dan met name in Nederland, nauwelijks benaderd.
Recensie tentoonstelling ‘Sporen van Smaragd’ – Spoorwegmuseum, Utrecht
Het Spoorwegmuseum in Utrecht, waar vooral ‘beleving’ en ‘ervaring’ hoog in het vaandel staan, creëert ook inhoudelijke tentoonstellingen, zoals ‘Sporen van Smaragd’, over 150 jaar in de voormalige kolonie Nederlands-Indië. Deze tentoonstelling (nog t/m 10 november 2017) is weliswaar slim ingericht en lijkt een kritische blik te ambiëren, maar wil teveel vertellen en blijft toch hangen in een te koloniaal en Neerlandocentrisch perspectief.
De negentiende-eeuwse wereld van de VOC: tentoonstelling ‘De wereld van de VOC’ in het Nationaal Archief in Den Haag (nog t/m 7 januari 2018)
Eind april bezocht ik de tentoonstelling ‘De wereld van de VOC’ in het Nationaal Archief (Den Haag). De tentoonstelling is nog te zien t/m 7 januari 2018. ‘De wereld van de VOC’ is wat mij betreft niet de wereld van de VOC; het is de Nederlandse negentiende-eeuwse interpretatie van de wereld van de VOC en daarmee, ondanks alle goedbedoelde pogingen, een heel traditionele tentoonstelling vanuit wit, Europees perspectief die bekoort in schoonheid en zeker jongere bezoekers zal fascineren door de multimediale ervaring, maar die niet tegemoet komt aan de hedendaagse gehoorde vraag naar meerstemmigheid en een kritische blik op het koloniale verleden.
De Indische invloed op de Amsterdamse School
In de op 9 april 2016 geopende tentoonstelling ‘Wonen in de Amsterdamse School’ in het Stedelijk Museum in Amsterdam wordt naar mijn gevoel niet genoeg recht gedaan aan de invloed van Indië op de Amsterdamse School. Eduard Cuypers, die met zijn leerlingen als De Klerk, De Mey en Kramer, de bakermat vormde van de Amsterdamse School, had een directe en vergaande relatie met Indië.
Terug naar af? Het nieuwe Rijksmuseum en de Nederlandse koloniale geschiedenis
In april 2013 opende het geheel vernieuwde Rijksmuseum in Amsterdam. Aan de koloniën wordt ook aandacht geschonken, maar naar mijn smaak overheerst nog steeds het negentiende-eeuwse nationale verhaal en is het esthetiek dat de boventoon voert. De kritische noot is nauwelijks zichtbaar. Dat is een gemiste kans voor een museum dat zich profileert als hét nationale museum voor Nederland. Inmiddels probeert het museum, door middel van audiotours en collectieboeken, wel haar collectie kritisch te benaderen, maar voor het grote publiek zal dat nauwelijks zichtbaar zijn.
Koloniaal verleden, voortdurende erfenis. Indonesië en Nederland 